Hạt tiêu là một trong những mặt hàng nông sản chủ lực của thị trường xuất khẩu Việt Nam. Dù ảnh hưởng về lưu thông hàng hóa bởi dịch bệnh, giá hạt tiêu Việt Nam xuất khẩu vẫn tăng trưởng mạnh mẽ. Các sản phẩm hạt tiêu xuất khẩu có cơ cấu dịch chuyển về sản phẩm, cho thấy thị trường có nhu cầu về nhiều sản phẩm hạt tiêu khác. Trong đó, Thái Lan là một trong những thị trường xuất khẩu hạt tiêu lớn nhất của Việt Nam. Thị phần hạt tiêu Việt Nam chiếm đến 76,96% sản lượng nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm. Tuy nhiên, Thái Lan đang có xu hướng gia tăng lượng nhập khẩu ở nhiều thị trường khác khi giá tiêu Việt Nam tăng cao. Điều này yêu cầu doanh nghiệp Việt có chính sách thay đổi, giá cả cạnh tranh hơn.
Mục Lục
Giá hạt tiêu xuất khẩu tăng mạnh
Theo đó, so với cuối tháng 7/2021, giá hạt tiêu đen tháng 8/2021 trong nước tăng từ 1,4% đến 5,6%. Đây là tín hiệu tích cực trong bối cảnh nhiều loại nông sản bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh. Cụ thể, mức tăng thấp nhất là 1,4% tại tỉnh Đồng Nai. Mức tăng cao nhất là 5,6% tại huyện Chư Sê tỉnh Gia Lai, lên mức 73.000 – 77.500 đồng/kg. Giá hạt tiêu trắng ở mức 113.000 đồng/kg, tăng 1.000 đồng/ kg (tăng 0,9%) so với cuối tháng 7/2021. Và tăng mạnh so với 66.000 đồng/kg cùng kỳ năm 2020.
Năm 2021, ngành hạt tiêu của Việt Nam có sự chuyển dịch mạnh mẽ về cơ cấu sản phẩm xuất khẩu. Theo tính toán từ số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong nửa đầu năm 2021, xuất khẩu hạt tiêu đen và hạt tiêu trắng giảm về lượng, nhưng tăng mạnh về trị giá, trong khi xuất khẩu hạt tiêu đen xay và hạt tiêu trắng xay tăng mạnh cả về lượng và trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
Như vậy có thể thấy, ngành hạt tiêu Việt Nam đã có sự chuyển dịch trong cơ cấu chủng loại xuất khẩu. Giảm lượng xuất khẩu nhưng đã chú ý nâng cao chất lượng sản phẩm. Các doanh nghiệp ký hợp đồng mua hạt tiêu trồng hữu cơ. Bảo đảm chất lượng có giá cao hơn thị trường 2.000 – 3.000 đồng/kg.
Tổng kết xuất khẩu tiêu nửa đầu năm 2021
Hạt tiêu đen nửa đầu năm 2021, xuất khẩu đạt 118,54 nghìn tấn, trị giá 366,35 triệu USD. Giảm 11,2% về lượng, nhưng tăng 38,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, lượng hạt tiêu đen xuất khẩu sang nhiều thị trường chính giảm, như: Trung Quốc, Ấn Độ, Ai Cập, Đức, Nga.
Ngược lại, lượng hạt tiêu đen xuất khẩu sang các thị trường tăng, như: Hoa Kỳ, Các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất, Pháp, Ai-Len, Pa-kít-xtan. Giá xuất khẩu bình quân hạt tiêu đen trong nửa đầu năm 2021 đạt 3.090 USD/tấn. Tăng 55,7% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, giá xuất khẩu bình quân hạt tiêu đen sang một số thị trường ghi nhận mức tăng trưởng cao, như: Ai-len tăng 294%, lên 3.592 USD/tấn. Các TVQ Ả rập Thống nhất tăng 79,3%, lên 3.327 USD/tấn. Pháp tăng 64,5%, lên 2.978 USD/tấn.
Hạt tiêu trắng xay nửa đầu năm 2021, xuất khẩu đạt 3,85 nghìn tấn, trị giá 17,33 triệu USD. Tăng 84,1% về lượng và tăng 114,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, xuất khẩu hạt tiêu trắng xay sang nhiều thị trường tăng, như: Hoa Kỳ, Anh, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ma-lai-xi-a, Nam Phi.
Thái Lan là thị trường lớn của tiêu Việt Nam
Cũng theo số liệu thống kê từ Trung tâm Thương mại Quốc tế, nhập khẩu hạt tiêu của Thái Lan trong quý II/2021 đạt 1,53 nghìn tấn, trị giá 7,13 triệu USD. Tăng 3,4% về lượng và tăng 18,6% về trị giá so với quý I/2021. Giảm 14,3% về lượng, nhưng tăng 13,5% về trị giá so với quý II/2020.
Trong 6 tháng đầu năm 2021, nhập khẩu hạt tiêu của Thái Lan giảm do diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nước này phải áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt và kéo dài. Nhập khẩu hạt tiêu của Thái Lan trong 6 tháng đầu năm 2021 đạt trên 3 nghìn tấn, trị giá 13,14 triệu USD, giảm 10,3% về lượng, nhưng tăng 10,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Về diễn biến giá, 6 tháng đầu năm 2021, giá nhập khẩu bình quân hạt tiêu của Thái Lan đạt 4.359 USD/tấn, tăng 23,3% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, giá nhập khẩu hạt tiêu của Thái Lan từ Việt Nam tăng mạnh, nhưng giá nhập khẩu từ In-đô-nê-xi-a và Ma-lai-xi-a giảm.
Tỷ lệ xuất khẩu hạt tiêu của các nước sang Thái Lan
Về thị trường, 6 tháng đầu năm 2021, Thái Lan giảm nhập khẩu hạt tiêu từ Việt Nam. Nhưng tăng mạnh nhập khẩu từ các thị trường cung cấp khác như: In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Trung Quốc, Phi-líp-pin. Cụ thể như sau: Thái Lan nhập khẩu hạt tiêu từ Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2021 đạt 2,32 nghìn tấn, trị giá 9,44 triệu USD, giảm 11,3% về lượng, nhưng tăng 16,9% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
Thị phần hạt tiêu của Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của Thái Lan chiếm 76,96% trong 6 tháng đầu năm 2021, thấp hơn so với 77,83% trong 6 tháng đầu năm 2020. Ngược lại, Thái Lan tăng nhập khẩu hạt tiêu từ In-đô-nê-xi-a. Mức tăng 21,7% về lượng và tăng 14,2% về trị giá so với 6 tháng đầu năm 2020. Đạt 460 tấn, trị giá 1,58 triệu USD trong 6 tháng đầu năm 2021. Thị phần hạt tiêu của In-đô-nê-xi-a trong tổng lượng nhập khẩu của Thái Lan tăng. Từ 11,24% trong 6 tháng đầu năm 2020 lên 15,25% trong 6 tháng đầu năm 2021.
Triển vọng của ngành tiêu Việt Nam
Dự báo giá tiêu toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới, song mức tăng không lớn. Cục Xuất nhập khẩu cho rằng, trong bối cảnh giá hạt tiêu biến động mạnh. Ngành hạt tiêu Việt Nam cần tiếp tục chuyển dịch cơ cấu nguồn cung. Hạt tiêu hữu cơ là một trong những hướng đi bền vững. Giúp gia tăng giá trị sản phẩm so với các loại hạt tiêu trồng truyền thống.
Xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam khá thuận lợi trong tháng 6/2021. Tuy nhiên diễn biến phức tạp của làn sóng Covid-19 lần thứ 4 sẽ ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu mặt hàng này trong thời gian tới. Trong khi đó, các nhà nhập khẩu đã có sự chuyển dịch cơ cấu nguồn cung hạt tiêu khác. Sang các nhà cung cấp In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Xri Lan-ca, Cam-pu-chia. Các doanh nghiệp Việt Nam cần có sự cải tiến để giành được thị phần.